Σύμφωνα με το άρθρο των Alkali & Amichai-Hamburger (2004), ο ψηφιακός γραμματισμός ως έννοια αφορά κάτι πολύ περισσότερο από απλές τεχνικές ικανότητες λειτουργίας των ψηφιακών συσκευών και απαιτεί από τον χρήστη τον συνδυασμό μιας ποικιλίας γνωστικών δεξιοτήτων. Αναγνωρίζοντας λοιπόν την πολυσημαντότητα της έννοιας, οι Alkali & Amichai-Hamburger διακρίνουν πέντε είδη γραμματισμών – δεξιοτήτων, που συνθέτουν τον ψηφιακό γραμματισμό:
α) ο φωτο-οπτικός γραμματισμός (εννοώντας την ικανότητα κατανόησης μηνυμάτων που παρουσιάζονται οπτικά, με τη μορφή γραφικών, πχ. ψηφιακά παιχνίδια)
β) ο γραμματισμός αναπαραγωγής (εννοώντας τον συνδυασμό οποιαδήποτε μορφής μέσων – κειμένου, γραφικών, ήχου- , νέων και προϋπάρχοντων, με σκοπό τη δημιουργία νέων εννοιών)
γ) ο γραμματισμός δικτύωσης (εννοώντας την ικανότητα χρήσης υπερκειμένων για τη δημιουργία μη γραμμικού μέσου ή μιας πληροφορίας σε υπερμεσικά περιβάλλοντα και ελεύθερη πλοήγηση)
δ) ο πληροφοριακός γραμματισμός (εννοώντας την ικανότητα αναζήτησης πληροφοριών στο διαδίκτυο, εντοπισμού και αξιολόγησης αυτών)
ε) ο κοινωνικο-συναισθηματικός γραμματισμός (εννοώντας την ικανότητα κριτικής σκέψης και ανάλυσης για τον εντοπισμό επιτήδειων σε chat-rooms και αποφυγή παγίδων)
Στόχος της έρευνας των Alkali & Amichai-Hamburger (2004), ήταν να γίνουν γνωστές οι δεξιότητες που χρησιμοποιούν οι χρήστες στην ενασχόλησή τους με τα ψηφιακά περιβάλλοντα, ώστε να βοηθήσουν εκπαιδευτικούς και προγραμματιστές στον σχεδιασμό ψηφιακών περιβαλλόντων που θα έχουν επίκεντρο τον χρήστη. Τα αποτελέσματα στα οποία έφτασαν έδειξαν ότι η αντίληψη πως η νεότερη γενιά είναι πιο ψηφιακά εγγράμματη από τις παλαιότερες γενιές δεν ισχύει κατά κανόνα. Οι νεαροί συμμετέχοντες φάνηκε να είναι περισσότερο εικονο-οπτικά εγγράμματοι, γεγονός που σημαίνει ότι αντιμετωπίζουν καλύτερα τις εργασίες που περιλαμβάνουν οπτική επικοινωνία, όπως πχ. η κατανόηση οδηγιών σε οθόνες με γραφικά, γεγονός που οδηγεί τους σχεδιαστές λογισμικού στον σχεδιασμό εξατομικευμένων και προσανατολισμένων στον χρήστη περιβαλλόντων. Αντίθετα, το επίπεδο των δεξιοτήτων τους ήταν χαμηλό στον γραμματισμό αναπαραγωγής κειμένου, γεγονός που οδηγεί στο ότι απλά η ικανότητα επεξεργασίας κειμένου με τεχνολογικά μέσα, δεν αρκεί για τη δημιουργία ουσιαστικών δοκιμίων και οι εκπαιδευτικοί, ειδικά στις νεαρές ηλικίες, πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη των γνωστικών και όχι των τεχνικών ψηφιακών δεξιοτήτων. Οι δεξιότητες της νεότερης γενιάς στο γραμματισμό της δικτύωσης έδειξαν να είναι πιο ανεπτυγμένες σε σχέση με τους ενήλικες, γεγονός που ίσως οφείλεται στην ευρύτερη έκθεση των νεότερων χρηστών στο Διαδίκτυο και σε άλλα περιβάλλοντα υπερμεσών. Συνεπώς δίνει την πληροφορία στους εκπαιδευτικούς και στους σχεδιαστές λογισμικών ότι τα ψηφιακά περιβάλλοντα που απευθύνονται σε ενήλικες θα πρέπει να περιλαμβάνουν ενότητες και σεμινάρια για να διευκολύνονται οι χρήστες, ενώ τα ψηφιακά περιβάλλοντα που απευθύνονται στις νεότερες γενιές επιτρέπουν την ύπαρξη πιο δύσκολων και σύνθετων εργασιών. Σχετικά με τον πληροφοριακό γραμματισμό, παρατηρείται αδυναμία από τους νέους στην αξιολόγηση των πληροφοριών, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούν να χειραγωγηθούν εύκολα με ψευδείς πληροφορίες. Άρα ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να δώσει μεγαλύτερο βάρος σε προγράμματα που αναπτύσσουν την κριτική σκέψη, ενώ παράλληλα να γίνεται έλεγχος στον τρόπο με τον οποίο οι εταιρίες σχεδιάζουν, παρουσιάζουν και παρέχουν τις πληροφορίες. Τέλος, απαιτείται περεταίρω έρευνα σχετικά με τον κοινωνικό-συναισθηματικό γραμματισμό, καθώς πρόκειται για μια νέα και ταχέως εξελισσόμενη δεξιότητα ψηφιακού γραμματισμού.
Βιβλιογραφία
Alkali, Y. E., & Amichai-Hamburger, Y. (2004). Experiments in digital literacy. CyberPsychology & Behavior, 7(4), 421-429
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου