01/03/2021

2η εβδ. - Ψηφιακός Γραμματισμός και Πληροφορητικός Γραμματισμός

Αποδελτίωση του άρθρου "Κωστάκη, Α. (2001). Πληροφορικός Γραμματισμός: δημιουργώντας αυτόνομους και κριτικούς διαχειριστές της πληροφόρησης για τον 21ο αιώνα".

 

Αναφορικά με το άρθρο της Κωστάκη (2001), θα ήθελα να σταθώ στα εξής σημεία, που αποτελούν και δικούς μου προβληματισμούς σχετικά με το εξαιρετικά ευρύ πλήθος των παρεχόμενων πληροφοριών στο διαδίκτυο, σε μια διαρκώς τεχνολογικά αναπτυσσόμενη κοινωνία, όπου η μάθηση απαιτεί από τους μαθητές ιδιαίτερα ανεπτυγμένες δεξιότητες και στρατηγικές, τόσο κατά τη διαδικασία εύρεσης, όσο και αξιολόγησης, αλλά και αξιοποίησης της κατάλληλης κάθε φορά πληροφορίας, ανάλογα με το προς μελέτη θέμα.

«Στις συμβατικές βιβλιοθήκες οι πληροφοριακές πηγές έχουν υποστεί ουσιαστικό ποιοτικό έλεγχο, εφόσον έχουν κριθεί από ειδικούς. Αυτή η πολυ-επίπεδη και πολυφασική διαδικασία επιβεβαιώνει την ταυτότητα του συντάκτη και πιστοποιεί την επιστημονική εγκυρότητα του υλικού. Στο Διαδίκτυο η κατάσταση είναι διαμετρικά αντίθετη: ο καθένας μπορεί να «δημοσιεύσει» στον παγκόσμιο ιστό. Οι πληροφορίες που κυκλοφορούν είναι συχνά ανώνυμες και δεν έχουν υποστεί κανένα ποιοτικό φιλτράρισμα. Μπορεί να βρεις οτιδήποτε: από έγκυρες και έγκαιρες επιστημονικές πηγές μέχρι τις ακραίες απόψεις περιφερειακών οργανώσεων που προβάλλονται σαν ενημέρωση. Συμπερασματικά, το διαδίκτυο είναι μια εξαιρετική πηγή τόσο για να πληροφορηθείς, όσο και για παραπληροφορηθείς|».

 «Η αναζήτηση στοιχείων δεν μπορεί να ορίζεται ως μια απλή ενέργεια εντοπισμού υλικού, έχει σε μεγάλο βαθμό να κάνει με την ακρίβεια της διατύπωσης του αρχικού ερωτήματος προς διερεύνηση. Η αξιολόγηση πηγών συνδέεται άμεσα με νοητικές δεξιότητες κριτικής σκέψης, που περιλαμβάνουν: την αντίληψη της διαφοράς μεταξύ στοιχείων και αξιών, την εξακρίβωση της ακρίβειας των δεδομένων, την εκτίμηση της εγκυρότητας της πηγής, τον εντοπισμό μεροληψιών και τη διάκριση του σχετικού από το άσχετο».

«Οι σημερινές τεχνολογίες δίνουν τη δυνατότητα στους νέους να εντοπίσουν εύκολα και γρήγορα ένα πλήθος πληροφοριών που αναζητούν, αλλά και να περάσουν εξίσου εύκολα και γρήγορα από την εύρεση στοιχείων στη δημιουργία ενός τελικού προϊόντος με μερικές κινήσεις αντιγραφής και επικόλλησης. Ενώ διευκολύνεται η πρόσβαση στην πληροφορία, δυσχεραίνεται ταυτόχρονα το πέρασμα από την επιφανειακή γνώση στη βαθύτερη μάθηση».

 

Συμπερασματικά λοιπόν, σερφάροντας στο διαδίκτυο, καταιγιζόμαστε καθημερινά από ένα πλήθος πληροφοριών, οι οποίες όχι μόνο δεν έχουν ελεγχθεί ποιοτικά, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είτε δεν γνωρίζουμε τον συγγραφέα, είτε αυτός παρουσιάζεται με ψευδώνυμο, γεγονός που μας εμποδίζει να ελέγξουμε την εγκυρότητα της πληροφορίας. Βέβαια, από την άλλη μεριά, αυτή η ίδια «αδυναμία» του διαδικτύου, αποτελεί και την δυναμική αυτού, το ότι μπορεί δηλαδή ο καθένας να αποτυπώνει τις απόψεις του και να γίνονται προσβάσιμες από τους άλλους χρήστες. Συνεπώς, οι χρειάζεται κάθε φορά να φιλτράρεται η καταλληλότητα της πληροφορίας, η σχετικότητά της με το θέμα έρευνας, η εγκυρότητα αυτής, ποιος είναι ο συγγραφέας και ο σκοπός ανάρτησής της στο διαδίκτυο, αλλά και το μέγεθος της συλλογής να είναι επαρκές για την εμβάθυνση σε ένα θέμα (εικ.1). 

 

 

        Εικ.1: Εξέταση σχετικότητας, καταλληλότητας, εγκυρότητας, επαρκούς μεγέθους, δημιουργού, σκοπού

 

Επιπλέον, ενώ υπάρχει στο διαδίκτυο ένα εξαιρετικά ευρύ πλαίσιο παρεχόμενων πληροφοριών, το οποίο είναι προσβάσιμο στον χρήστη και άρα θα περίμενε κανείς ότι η  ουσιαστική και βαθύτερη μάθηση είναι πολύ πιο εύκολα πραγματοποιήσιμη, παρ’ όλα αυτά, παρατηρείται ευρέως στη συγγραφή ενός κειμένου το φαινόμενο ”copy-paste”, απλή αντιγραφή δηλαδή της πληροφορίας και επικόλληση, προκειμένου να ολοκληρωθεί ένα προϊόν, γεγονός που οδηγεί τελικά στην επιφανειακή λήψη της πληροφορίας και όχι στη βαθύτερη μάθηση. 

 

Βιβλιογραφία:

Κωστάκη, Α. (2001). Πληροφορικός Γραμματισμός: δημιουργώντας αυτόνομους και κριτικούς διαχειριστές της πληροφόρησης για τον 21ο αιώνα.

https://www.educatorstechnology.com/2013/07/6-steps-to-easily-evaluate-information.html

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: